In 2025 staat Nederland stil bij tachtig jaar vrijheid. Voor de huidige gemeente Venlo kwam die op twee momenten.
Blerick werd op 3 december 1944 bevrijd. Voor de kernen op de oostelijke Maasoever kwam de vrijheid drie maanden later. Al die tijd was de Maas frontlijn geweest.
In het voorjaar van 1945 lagen de binnenstad van Venlo en het centrum van Blerick goeddeels in puin.De tol van de oorlog was groot. Venlo is een van de zwaarst getroffen steden in Nederland.
Het is vroeg in de ochtend van dinsdag 26 april 1938 als de 44-jarige Venlose schoenmaker Willy Cammans uit zijn cel in de gevangenis Plötzensee bij Berlijn wordt gehaald.
De vastelaovend van 1939 was voorlopig de laatste. Die van 1940 ging niet door vanwege overheidsmaatregelen samenhangend met de mobilisatie en door de opgelopen oorlogsdreiging in Europa.
Op 9 november 1939 voltrok zich een mysterieuze voorval aan de grensovergang Venlo-Herongen. Twee leden van de Engelse geheime dienst, Payne Best en Richard Henry Stevens, liepen met open ogen in een val gezet door de Duitsers.
Op de berg, boven de afgraving van Hecker, rijden pantservoertuigen. Zijn het Nederlandse soldaten die onaangekondigd een oefening houden? Of zijn het toch de Duitsers? Zouden ze dan toch ons land binnengevallen zijn?
De bouw van Fliegerhorst Venlo begon kort na de Duitse inval in Nederland in mei 1940. De Luftwaffe had behoefte aan nieuwe strategische luchtmachtbases in de bezette gebieden, vooral om de verdediging van Duitsland te versterken en operaties in West-Europa te ondersteunen. Fliegerhorst Venlo werd een van de grootste en best uitgeruste vliegvelden in bezet gebied.
Op 10 december 1940 is een squadron van de Royal Air Force op weg naar Duisburg voor een bombardement. Ze werpen brisantbommen en brandbommen af boven Venlo. De oorzaak van deze vergissing is onbekend.
Op donderdag 15 mei 1941 vond in de Mercatorstraat een voorval plaats dat Venlo in groot gevaar bracht. Bij een schotenwisseling raakte een Duitse militair gewond. De bezetter dreigde met ernstige represailles. Als vergelding zouden tien vooraanstaande Venlonaren standrechtelijk worden gefusilleerd.
In de oorlogsjaren wordt toch nog vastelaovend gevierd. Niet in het openbaar of op straat. Wel binnen families of in de beslotenheid van een kring vrienden en vriendinnen. Funs van Grinsven gaat in 1943 solo in optocht door de binnenstad.
Het Bevolkingsregister brandt!
Op vrijdagavond 18 februari 1944 drongen leden van het verzet het Gemeentelijke Administratiekantoor aan de Markt binnen. Doel van de actie was de vernietiging van het Venlose bevolkingsregister.
Op 14 september 1944 werd het bejaarde echtpaar Maisonpierre gearresteerd. Op het politiebureau aan de Lohofstraat werden ze na verhoor door Johan Berendsen - de Schrik van Venlo -, opgesloten in cellen.
Het is september 1944 als ze in de kapelanie komt van de Heilig Hartparochie bij Jan en Toos Hafmans. Ze voelt zich er meer dan welkom. Een vergoeding vragen de onderduikgevers niet.
De Venlose Maasbruggen waren essentieel voor de Duitse bevoorrading en troepenverplaatsingen, en de geallieerden beseften dat de bruggen vernietigd moesten worden om de Duitse verdediging te verzwakken. Maar die missie bleek moeilijker dan verwacht.
Op zaterdag 25 november 1944 klonken luide explosies die iedereen in Venlo en Blerick deden opschrikken. De Duitsers hadden de bruggen over de Maas opgeblazen. Wat de serie bombardementen door de geallieerden in voorbijgaande weken niet had bewerkstelligd, was nu werkelijkheid: Venlo en Blerick waren niet langer door bruggen verbonden, de Maas was frontlinie.
Zondag 14 januari 1945 was voor Venlo een rampdag. Een rampdag die nog zwaarder drukte dan alle andere ervoor en dat waren er veel geweest vanaf 13 oktober 1944, de eerste dag van de serie geallieerde bombardementen op de Maasbruggen.
Op deze ijskoude winterdag, het vroor en er lag sneeuw, begon de bezetter met de uitvoering van de evacuatie. Al weken hing ze als een dreigende wolk boven de stad, maar steeds was de evacuatie uitgesteld.
‘De grens nadert, met ontzettend heimwee en een echt akelig gevoel moeten we ons dierbaar Venlo verlaten...'
Op 20 januari 1945 werd de woning van de familie Van Hoogen aan de Maagdenberg getroffen door een explosief, afgeschoten door geallieerden vanaf de westelijke Maasoever. Iedereen schuilde op dat moment in de kelder.
Het handelt over criminele Venlonaren die huizen plunderden van geëvacueerde of gedeporteerde stadsgenoten. Een plaag die zich in de eerste maanden van 1945 voltrok. De laatste regel: die zien neet weg gewaes wordt steeds herhaald.
Rond vier uur in de middag van 1 maart 1945 trok het 784e tankbataljon binnen via de Kaldenkerkerweg. De militairen verkeerden in de veronderstelling dat Venlo een Duitse stad was. Het rood-wit-blauwdat weldra in de straten verscheen, bewees dat de bevrijders Nederland hadden bereikt.
Meestal eindigen de oorlogsdagboeken uit Venlo op 1 of 2 maart 1945. Op de beide dagen van de bevrijding van de stadsdelen op de oostelijke Maasoever. Het dagboek van Theo Noldus (1919-1991) loopt echter door tot 10 mei 1945, Hemelvaartsdag.
![A Vostermans Companies [diap]](https://eindelijkvrij.eu/wp-content/uploads/2025/02/A-Vostermans-Companies-diap.png)
